Koruyucu Ortodonti

Çocukluk döneminde ortodontik problemlerin, henüz oluşmadan önlenmesini içeren tedaviler bu grupta yer almaktadır. Süt dişlerinde çürük ya da travma nedeniyle meydana gelen madde kayıplarının dolgu ile onarılması ya da çekilmiş/eksik süt dişlerinin yerlerinin korunması amacıyla yer tutucu yapılması, koruyucu ortodontik tedavilere örnektir.

 

Durdurucu Ortodonti

Ortodontik anomaliyi meydana getirecek etkenlerin olduğu ancak henüz  oluşmadan durdurulmasını içeren tedaviler bu grupta yer almaktadır. Daimi diş boyutlarına yeterli yer sağlamak için seri çekimlerin yapılması ve çocuklardaki bazı zararlı alışkanlıkların önlenmesi için alışkanlık kırıcı apareylerin uygulanması, durdurucu ortodontik tedavilere örnektir.

 

Tedavi Edici Ortodonti

Ortodontik anomalilerin ağızda görüldüğü ve ağız içi ve ağız dışı apareyler kullanılarak bu anomalilerin düzeltilmesini içeren tedaviler bu grupta yer almaktadır. Tedavi sonucunda bireye iyi bir estetik ve fonksiyon kazandırılarak elde edilen tedavi sonuçlarının korunması, tedavi edici ortodontik tedavinin hedefleridir.

Büyüme atılımı döneminin (11-15 yaş) yakalanması hem dişlerin düzeltilmesi hem de çenelerdeki bozuklukların tedavi edilebilmesi açısından önem taşımaktadır. Ağız içi veya dışından destek alınarak hastaya uygulanan apareylerle büyüme yönlendirilerek çenelerin daha doğru konumda yer almasına olanak sağlanmaktadır. Bu dönemden sonra ideal çene ilişkilerini sağlamak için sadece ortodontik tedavi ile başarı sağlama şansı azalmaktadır.

Bireyin yetişkinliğe geçtiği bu dönem sonrası çene bozukluklarının düzeltilmesi için cerrahi destekli tedavilerden faydalanılması daha ideal sonuçlar vermektedir.

 

Yetişkinlerde Ortodonti

Ortodontik tedavinin sadece çocukluk ve ergenlik çağında yapılabileceği algısı yaygın olan yanlış bir bilgidir. Bilim ve teknolojideki ilerlemelerle birlikte yetişkin bireylerde de ortodontik tedavi yapılabilmektedir.

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, tedavide kullanılan apareylerin daha az belirgin olduğu seçenekler mevcuttur.(bkz. Şeffaf braketler, lingual ortodonti, şeffaf plaklar)

Tedavinin uzun sürmesi ve estetik kaygılardan dolayı yetişkin hastalar protetik veya restoratif tedavi seçeneklerine yönelmektedir ancak ortodontik tedavi ile doğal diş yapıları korunarak diş çapraşıklıkları düzeltilebilmekte, dişsiz boşluklar kapatılabilmektedir. Böylece hem estetik açıdan hem de ağız hijyenin daha rahat sağlanabilmesi açısından kişiye fayda sağlanmaktadır.

 

Bu dönemde çenelerin yapı ve konum bozukluklarının düzeltilmesi için ortodonti ve cerrahi işbirliği ile uygulanan ortognatik cerrahilerden (çene ameliyatları) faydalanılmaktadır. Çeneler genel anestezi altında olması gereken ideal konumlarına alınmakta, tedavi sonucunda hem dişlerde hem iskeletsel yapılarda hem de yumuşak dokularda estetik sonuçlar alınabilmektedir.

 

Şeffaf Braketler

Metal braketlere alternatif olarak tedavi sürecinde estetik beklentisi daha yüksek olan hastalar için üretilen diş rengi yada şeffaf braketler mevcuttur. Dikkatli bakılmadıkça belli olmayan malzemelerden üretilen braketlerle hastalar tedavi süresince sosyal olarak daha rahat olabilmektedir.

 

Şeffaf Plaklar

Günümüzde dişlere yapıştırılan metal ya da şeffaf braketlere alternatif olarak şeffaf plaklarla tedaviler erişkin hastalarda alternatif olabilmektedir. Dişleri içten ve dıştan saran ve şeffaf olması sebebiyle dışarıdan belli olmayan bu apareylerin tüm gün kullanılması ile uygun olan hastalarda ortodontik tedavi sağlanabilmektedir. Yemek yerken ve diş fırçalarken çıkarılabilen bu apareylerle ağız hijyeninin sağlanması daha kolay olmaktadır. Ortodonti uzmanının doğru planlaması ile birlikte hastalarda estetik sonuçlar elde edilmektedir.

 

Lingual Ortodonti (görünmez tel tedavisi)

Braketlerin dişlerin iç yüzeylerine yapıştırıldığı ortodontik tedaviye “lingual ortodonti” denilmektedir.  Hastanın kendi diş formuna özel olarak üretilen bu braketler dışardan belli olmamaktadır. Estetik düzeyi çok yüksek olan bu tedavinin dili rahatsız etmesi gibi bazı dezavantajları olsa da kişinin sosyal hayatını etkilememektedir.

 

Ortodonti ve Fonksiyon Bozukluklarının Düzeltilmesi

Ortodontik tedavi ile hem dişlerin hem de yüzdeki bazı bölgelerin fonksiyonlarında oluşan bozukluklar düzeltilebilmektedir. Çiğneme, konuşma, solunum, yutkunma, eklem ve kas fonksiyonlarının ideal hale getirilmesi hem problemlerin giderilmesi hem de yeniden oluşmaması için önem taşımaktadır. Bu sistemler birbiriyle bağlantılıdır ve birinde problem oluşması diğerini tetikleyebilmektedir. Yapısal bozukluların düzeltilmesi, kas ve yumuşak dokuların yeniden organize edilmesi bu problemlerin tedavi edilmesi açısından önem taşımaktadır.

 

Çenelerdeki konum ve şekil bozuklukları, dişlerin erken yada yanlış temasları kulak ön bölgesinde bulunan temporomandibular eklemde (çene eklemi) problemlere sebep olabilir. Alt çenenin hareketini sağlayan bu eklemdeki problemler eklemden ses gelmesine, ağrı olmasına, ağız açıklığında kısıtlanma olmasına, çenenin yana kaymasına hatta çenenin yerinden çıkmasına sebep olabilmektedir. Eklem problemleri diş hekimliğinin birçok alanını ilgilendiren multidisipliner tedavi planlaması gerektirmektedir.